پرسش شماره 14

سلام خانم دکتر من ۲۸ سالمه. مهندس شهرسازی خوندم و کار می­کنم و خواهر برادری ندارم. یک سؤال داشتم. مادر من10 سال پیش که پدرم فوت کردند، دو سال بعدش مامانم دچار بیماری دو قطبی شد و از سال­ها پیش تحت درمان هستند ولی من خودم اضطرابم خیلی زیاد شده این روزها و مدام نگرانم که نکنه من هم دو قطبی دارم و نمی­دونم. می­شه یه کم راهنماییم کنید؟

افرادی که به این اختلال دچار می­شن، رفتارهایی رو نشون می­دن که اطرافیان متوجه اون­ها می­شن. ممکنه اعتماد به نفس و خود بزرگ­بینی غیرعادی نشون بدن، نیاز کمی به خوابیدن پیدا کنند. مثلاً 3 ساعت خواب کافی می­شه براشون و اصلاً احساس خستگی نکنند. ممکنه کارها و تصمیمیاتی بگیرند و اصلاً به عواقبش فکر نکنند. مثلاً ممكنه ولخرجی، بی­مبالاتی­های جنسی، افزایش میل جنسی، خیانت به همسر، سرمایه­گذاری­های تجاری غیرعاقلانه و بخشش دارایی­ها و … انجام بدهند، خیلی معاشرتی به نظر برسند، پرحرف بشن و هیچ­کس جلودارشون نباشه، حواس­پرت به نظر بیان و گاهی تحریک­پذیر باشند و اگر جلوی کارهاشون گرفته بشه به شدت عصبانی بشن.

آیا خطر خودکشی وجود داره؟

در کودکان هم اتفاق می افتد؟

در کودکان شادی و سادگی در موقعیت­های خاص طبیعیه علائم فراتر از حد انتظارات کودک و در موقعیت­های نامتناسب به طور مداوم مشاهده شود. (تغییرات خلقی و افزایش مداوم فعالیت یا میزان انرژی و شادی غیرعادی کودک، دست به کارهای خطرناک زدن کودک) و افرادی که با کودک در ارتباط هستند متوجه تغییر خلق کودک می­شوند. (کودک نسبت به رفتارهای گذشته­اش و میزان انرژی و خلق و … بسیار متفاوت می­شود). البته نباید با بیش فعالی کودکان اشتباه گرفته شود.

چه زمانی این رفتارها نگران کننده­اند؟

چه زمانی نیاز به بستری وجود داره؟

بعد از این دوره که چند روزی طول می­کشه، این حال خوش و سرخوشی جای خودش رو به افسردگی می­ده و فرد وارد فاز افسردگی می­شه. اگر اختلال و مشکل خلق انقدر شدید باشه و برای پیشگیری از آسیب به خود با دیگران و ویژگی­های روان­پریشی (مثل شنیدن صداها و با دیدن تصویرهایی که در واقعیت وجود خارجی ندارند (نوهم شنوایی و بینایی) بستری کردن لازم می­شه.

سیکلوتایمی

بعضی افراد هم هستند که نه انقدر سرخوشی رو به این شدت تجربه می­کنند و نه انقدر افسردگی رو به این شدت. فقط سال­ها در این دو فاز به صورت خفیف قرار دارند که به اون اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمیک) گفته می­شه. برای آدم­های بزرگسال دو سال و برای بچه­ها و نوجوانان ۱ سال ادامه داره. پس این اختلال می­تونیم بگیم که شکل خفیف دو قطبی محسوب می­شه ولی به شرطی که در بیش­تر روزها و ساعت­های این دو سال، این نوسانات و پایین و بالا شدن­های خلق همیشه باید باشه تا بتونیم تشخیص خلق ادواری رو بگذاریم.

دارو درمانی

درمان­های دارویی خیلی مؤثر می­تونه باشه ولی در زمان استفاده از اون­ها یادمون باشه که الكل نباید استفاده کنیم و خود الکل به شدت روی خلق اثرگذاره. اگر کسی از بستگان و فامیل درجه یکتون این اختلال رو داشته باشه، شما نسبت به جمعیت عادی ۱۰ برابر مستعدتر خواهید بود.

در جواب این دوست عزیز باید بگم در این اختلال، درسته که آسیب­پذیری ژنتیکی وجود داره ولی به عوامل دیگه مثل حمایت­های اجتماعی، شرایط زندگی، سبک زندگیتون، ویژگی­های فردی خودتون بسیار مهمه. اگر اضطرابتون باعث می­شه که کارهاتون رو نتونید درست انجام بدید، شاید این اضطراب براتون دست و پا گیر باشه و قابل درمانه در غیر این صورت، جای نگرانی وجود نداره. با توجه به اینکه خواهر و برادری ندارید می­تونید با روابط اجتماعی با کیفیت اطرافتون، برای خودتون و مادرتون شرایط حمایت­گرانه­ی بیش­تری رو فراهم کنید.